No dobrze – masz tekst i ogromną chęć, żeby go opublikować. Nieważne czy jest to trzytomowa powieść, krótkie opowiadanie dla dzieci, czy poradnik w formie e-booka lub wpis na bloga. Wiesz już, że chcesz, żeby ktoś pomógł Ci w dopracowaniu tekstu, tak by prezentował się jak najlepiej i był bezbłędny. Przydałby Ci się dobry redaktor tekstu lub wnikliwy korektor. Tylko jak znaleźć odpowiednią osobę? Ogłoszeń bez liku, każda podobna – jak dokonać dobrego wyboru?
Jak by na to nie patrzeć, jakie uczucia by temu nie towarzyszyły, zlecenie redakcji to transakcja biznesowa. Wydajesz pieniądze i masz prawo oczekiwać jak najlepszej usługi. Przy podejmowaniu decyzji o współpracy z redaktorem tekstu możesz kierować się kilkoma obiektywnymi wyznacznikami. Tak na rozum, możesz wziąć pod uwagę:
- doświadczenie redaktora,
- stawkę,
- czas na realizację usługi.
Te trzy czynniki właściwie łącza się ze sobą i wszystkie będą miały ostateczny wpływ na wycenę usługi. Ale czy na jakość współpracy też? Jak to się mówi zazwyczaj w świecie korektorskim, gdzie nawet zasady językowe są płynne: to zależy!
Doświadczenie, czyli dwie strony medalu
Oczywiście, cenimy osoby z dużym doświadczeniem i bogatym portfolio. Im więcej znanych wydawnictw firmuje współpracę z danym redaktorem, tym wydaje się on lepszym fachowcem. I z pewnością tak jest! Lata praktyki w zawodzie robią przecież swoje. Niejeden tekst się już redagowało i niejeden błąd rozważało. Taki redaktor to skarbnica wiedzy, możesz mieć pewność, że odpowiednio zaopiekuje się Twoim tekstem.
Warto jednak pamiętać, że każdy był kiedyś na początku drogi. Równie rzetelny korektor może nie mieć na razie imponującego dorobku, bo dopiero zaczyna. Nadrabia za to zaangażowaniem i skrupulatnością, bo nie ulega podszeptom rutyny i wszystkie wątpliwości sprawdza w słowniku i trzy razy się zastanawia i konsultuje, zanim naniesie poprawkę na tekst. Czasami warto zaufać i dać możliwość zdobycia tych pierwszych szlifów.
Stawka – szalone widełki
Z wyceną pracy nad tekstem sprawa nie jest łatwa. Bo każdy tekst jest inny i różnej ingerencji potrzebuje. O magicznym cenniku redaktorów i korektorów pisałam w artykule Ile kosztuje korekta tekstu? O tajemniczym cenniku redaktora. Zajrzyj, jeśli temat Cię interesuje.
Im większe doświadczenie redaktora, tym stawka będzie wyższa, bo i zleceń więcej. Mniej doświadczeni fachowcy stawki mają niższe. Osoby na początku korektorskiej drogi nierzadko podejmują się wykonania zleceń za wpis do portfolio i referencje. To od Ciebie zależy, na którą z możliwości się zdecydujesz.
Tik, tak – czas na zlecenie
Jedno jest pewne: warto zaplanować sobie czas na redakcję nieco wcześniej, żeby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek. Redakcja to proces, który nie kończy się na jednokrotnym przeczytaniu tekstu. Autor zawsze opiniuje sugestie redaktora, tekstem trzeba się więc wymienić kilka razy. Warto to wziąć pod uwagę przy planowaniu całego procesu publikacji.
Im bardziej doświadczony redaktor tekstu, tym odleglejsze terminy. Za to już sama redakcja może odbywać się szybciej. Mniej doświadczone osoby redagują wolniej i potrzebują więcej czasu na wprowadzenie poprawek, choć z drugiej strony częściej mają dostępne terminy, gdyż nie są tak zawalone pracą.
Jeśli zdarzy Ci się przegapić stosowny na redakcję czas, pamiętaj, że zlecenia na cito u każdego będą wyceniane dodatkowo.
Dobry redaktor tekstu – jak go znaleźć?
Rozumiem, że dla autora niełatwo jest oddać swój tekst, nad którym pracował czasem latami, pod cudzą ocenę. Każda ingerencja w tekst może być przykra i budzić mieszane uczucia. Dlatego tak ważne jest zaufanie w umiejętności redaktora i jego dobre intencje wobec tekstu, tak żeby był on po prostu jak najlepszy. Ani redakcja, ani korekta nie mają nic wspólnego z krytyką, oceną i wytykaniem słabości czy niedociągnięć.
Myślę, że w drugą stronę redaktor tekstu powinien przede wszystkim szanować wybory autora, a każdą forsowaną przez siebie poprawkę rzeczowo uzasadnić. Tekst ma być poprawny, ale ma też nadal pozostać tekstem autora.
Jak przy każdej ludzkiej relacji, warto się najpierw poznać. Jak to zrobić? Na pewno nie pochopnie. Można wykonać kilka kroków:
- Wejdź na stronę internetową redaktora – zobacz, jak pisze, przejrzyj jego portfolio, poczytaj zakładkę „o mnie”. Zobacz opinie o współpracy innych autorów. Z tych informacji możesz się już wiele dowiedzieć.
- Prześlij tekst do próbnej darmowej redakcji – redaktor pozna Twój styl pisania, a Ty przekonasz się, jak on pracuje i zdecydujesz, czy taka forma Ci odpowiada.
- Umów się na konsultację telefoniczną lub on-line. To całkiem inna forma rozmowy niż wymiana maili.
- Zobacz, jak redaktor działa w mediach społecznościowych. Czy treści, które publikuje są dla Ciebie interesujące? Czy wydaje Ci się osobą, z którą dobrze będzie Ci się współpracowało?
- Popytaj na grupach pisarskich w mediach społecznościowych – z pewnością znajdą się osoby, które polecą sprawdzone współprace.
Redakcja a relacja, czyli o chemii w biznesie
Kiedy postanowiłam zająć się redakcją i korektą tekstów, miałam już zbudowany fundament swojego działania. Wiedziałam, że redakcja to nie tylko praca z tekstem, poprawianie błędów i szlifowanie stylu. Dla mnie była, i nadal jest, to przede wszystkim praca z człowiekiem. Bo za każdym tekstem jest jego autor/autorka, a redakcja to relacja, jaką z nim nawiązuję. Relacja oparta na zaufaniu i życzliwości. Wzajemnych.
Jednym z atutów mojej pracy jest to, że nie wszystkie zlecenia muszę przyjąć. Nie czuję się dobrze w danym gatunku, nie mam w nim doświadczenia – polecam innego redaktora. Czuję, że współpraca z danym autorem może być dla mnie trudna – może z kimś innym lepiej mu się ułoży.
Nie da się na siłę i wbrew sobie budować relacji. Trudno zaufać człowiekowi, który nas krępuje, onieśmiela, ma sposób bycia i wyrażania się, który nam nie odpowiada. Nie trzeba się ze sobą we wszystkim zgadzać, ale warto mówić wspólnym językiem. Historia literatury zresztą potwierdza, że relacja autor – redaktor tekstu przerodzić się może w wieloletnią współpracę, a nawet przyjaźń!
